واکاوی همدید بارش‌های سنگین بهارة استانِ زنجان

استان زنجان بخشی از گسترة  ناهموار  شمالِ باختری ایران است که با مساعدت عرض جغرافیایی، ارتفاع و جهت‌گیری ناهمواری‌ها در مسیر سامانه‌های بارش‌زای غربی است.  با حرکت خاور سوی موج‌های کوتاه در بستر موج مدیترانه و تناوب فرازها و فرودها، امکان تغذیة سامانه‌های پدیدآورندة بارش‌های سنگین از پهنه‌های آبی هم‌ عرض فراهم است. دراین تحقیق با هدف تعیین سامانه‌های عامل این  بارش‌ها در ترازهای میانی وردسپهر و پایینی؛فرض«دریای مدیترانه به عنوان مهم‌ترین خاستگاه تأمین‌ کنندة نماین بارش‌ها» آزمون شد. برای انجام این آزمون در مرحلة نخست، مقادیر بارش روزانة 9  ایستگاه داده ‌سنجی جوّی داخل و پیرامون استان برای ماه‌های فروردین، اردیبهشت و خرداد از سامانة داده‌های محیطی سازمان هواشناسی تهیه شد. تنظیم جداول روزانة بارش‌ها بر مبنای آستانة 30 میلی‌متر در روز، امکان استخراج 13 مورد بارش سنگین را فراهم کرد. بررسی‌ها،گویای رخداد بیشترین فراوانی‌ها درفروردین‌ماه بود. در مرحله دوم، بر پایة معیارهای دوام روزانة بارندگی، جمع مقادیر ایستگاه‌ها طی روزا و جو نیز فراوانی ایستگاه‌های درگیر، 8 موج بارندگی به عنوان بارندگی‌های شاخص تعیین شد. آخرین مرحلة تحقیق تهیة داده‌های فشار تراز دریا، ارتفاع، دما، نم نسبی و ویژه، بادهای مداری و نصف‌النهاری از مرکز جهانی داده‌کاوی و نهایتا ًرسم الگوهای روزانه این داده‌ها بود. نتایج تحلیل نقشه‌های وضع هوا طی روزهای بارندگی سنگین، گویای سمت‌ یابی شار رطوبت در لایة زیرین پوش‌سپهر از خاور دریای مدیترانه روی استان بود. همچنین نتایج گویای تشکیل هسته‌های نم نسبی 80 درصدی روی سرزمین طی روزهای بارندگی بود. واکاوی فرضیة تحقیق، مشخص نمود که بیشترین فراوانی بارندگی‌های سنگین استان زنجان طی بهار در فروردین‌ماه رخ داده‌اند و دریای مدیترانه در میان پهنه‌های آبی پیرامون ایران، مهم‌ترین نقش را در شار رطوبت برای بارش‌های سنگین شاخص استان داشته است.